IOT là gì? Tại sao IOT lại quan trọng trong thời đại 4.0?

Trong thời đại số hóa ngày nay, IoT (Internet of Things) là một khái niệm không còn quá xa lạ với chúng ta. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự xuất hiện của các thiết bị thông minh, IoT đã trở thành một trong những xu hướng công nghệ đang được quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về IoT là gì và cách thức hoạt động của công nghệ này. Trong bài viết này Việt Tuấn sẽ chia sẻ chi tiết cho bạn đọc những thông tin quan trọng nhất về IoT bao gồm khái niệm, cách mà IoT đã và đang thay đổi cuộc sống của chúng ta và tại sao IoT lại quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu!

1. IoT là gì?

IoT là gì? Viết tắt của Internet of thing, IoT được định nghĩa là một hệ thống liên kết các thiết bị điện tử, máy móc và các chủ thể thông minh khác vào một mạng internet hoặc mạng nội bộ, cho phép sự truyền tải và chia sẻ dữ liệu giữa các thiết bị với nhau mà không cần sự can thiệp của con người. 

Các thiết bị IoT hiện nay đều được trang bị cảm biến và phần mềm quản lý thông minh, cho phép các thiết bị này có thể thu thập và chuyển đổi dữ liệu giúp người dùng quản lý và điều khiển từ xa. Qua đó tối ưu hóa hiệu suất công việc và tiết kiệm thời gian và chi phí triển khai trong mọi lĩnh vực công nghệ và đời sống xã hội hiện nay..

Có thể lấy một số ví dụ về các thiết bị IoT thông dụng hiện nay như: đèn thông minh, nhà thông minh, thiết bị đo lường thông minh, camera an ninh, điều hòa không khí, thiết bị y tế, xe tự động...

2. Vai trò của IoT trong đời sống hiện nay là gì?

Có thể khẳng định rằng IoT đã và đang trở thành một xu hướng công nghệ đang phát triển mạnh mẽ trong thời đại kỹ thuật số hiện nay. Nó có vai trò quan trọng trong việc kết nối các thiết bị điện tử thông minh với nhau thông qua mạng internet hoặc mạng nội bộ, tạo nên một hệ thống thông tin liên kết toàn cầu.

Các cảm biến và phần mềm thông minh có vai trò điều khiển các thiết bị thông minh trong việc thu thập dữ liệu từ môi trường xung quanh và chuyển đổi thành thông tin hữu ích cung cấp cho người dùng. Ví dụ, thiết bị cảm biến nhiệt độ và độ ẩm môi trường được lắp đặt trong phòng có nhiệm vụ đo lường và giám sát điều kiện nhiệt độ và độ ẩm trong thời gian thực. Nhờ vào kết quả được cung cấp bởi thiết bị, hệ thống điều hòa hay hệ thống cấp hơi ẩm có thể tự động điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm sao cho phù hợp.

Có thể nói vai trò của IoT là cực kỳ quan trọng trong thời đại 4.0 - Thời đại mà trong mọi lĩnh vực của cuộc sống đều có công nghệ. Sự ra đời của IoT giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, tăng cường hiệu suất công việc và tiết kiệm thời gian cùng chi phí triển khai nhiều mô hình kỹ thuật công nghệ tiên tiến.

Tham khảo thêm: Công nghệ LoRa là gì?

3. Cấu trúc chi tiết của mô hình IoT

Cấu trúc của mô hình IoT (Internet of Things) bao gồm các thành phần chính sau:

3.1 Thiết bị IoT

Là các thiết bị được kết nối mạng để thu thập, chuyển đổi và truyền tải dữ liệu. Các thiết bị này có thể là các cảm biến, thiết bị di động, thiết bị kỹ thuật, máy tính cá nhân, máy chủ….

3.2 Giao thức IoT

Là bộ giao thức mà các thiết bị IoT sử dụng để kết nối và truyền dữ liệu trong cùng mạng lưới hoặc cho các hệ thống thông tin khác. Các giao thức IoT tiêu biểu có thể kể đến như: Wifi, Bluetooth, ZigBee, LoRaWAN, MQTT, CoAP, và HTTP… Cụ thể:

• MQTT (Message Queuing Telemetry Transport): Là một giao thức truyền thông nhị phân được sử dụng để gửi và nhận thông tin giữa các thiết bị IoT và máy chủ. Giao thức này được thiết kế để đảm bảo tính đáng tin cậy và hiệu suất đối với đường truyền mạng không ổn định hoặc có băng thông hẹp.
• CoAP (Constrained Application Protocol): Là một giao thức truyền thông HTTP nhẹ được thiết kế để hoạt động trong các mạng IoT với tài nguyên có hạn. CoAP cho phép các thiết bị IoT gửi yêu cầu và nhận phản hồi từ các máy chủ hoặc từ các thiết bị khác.
• HTTP (Hypertext Transfer Protocol): Là một giao thức truyền thông tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến trong các ứng dụng web. HTTP cũng được sử dụng trong mô hình IoT để truyền thông giữa các thiết bị và máy chủ.
• DDS (Data Distribution Service): Là một giao thức phân phối dữ liệu hiện đại, được thiết kế để hỗ trợ việc truyền thông dữ liệu trong các mô hình IoT lớn. DDS cung cấp sự tin cậy của dữ liệu và đường truyền độ trễ thấp; cho phép các thiết bị IoT truyền dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả.
• ZigBee: Là một giao thức mạng không dây được thiết kế để hỗ trợ các ứng dụng IoT trong phạm vi ngắn, tiêu tốn năng lượng thấp. ZigBee sử dụng các tần số không dây phạm vi ngắn để kết nối giữa các thiết bị IoT.

3.3 Cơ sở hạ tầng IoT

Cơ sở hạ tầng IoT là tập hợp các cơ sở hạ tầng mạng, các thiết bị mạng, hệ thống lưu trữ, các hệ thống phân tích dữ liệu và các trung tâm dữ liệu. Cơ sở hạ tầng đóng vai trò là cơ sở dữ liệu và trạm kết nối, cho phép các thiết bị IoT có thể kết nối và truyền tải dữ liệu một cách hiệu quả và đáng tin cậy.

3.4 Ứng dụng IoT

Là các ứng dụng hay phần mềm được phát triển để quản lý, giám sát và điều khiển các thiết bị IoT, cung cấp các dịch vụ và kết quả cho người dùng. Các ứng dụng này có thể là các ứng dụng trên thiết bị di động, ứng dụng web hoặc các ứng dụng đám mây. Ví dụ: AWS IoT, IBM Watson IoT, IBM Watson IoT, Cisco IoT…

4. Phân tích ưu/ nhược điểm của IoT

IoT (Internet of Things) được đánh giá là một trong những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, với nhiều ưu điểm và nhược điểm đi kèm.

4.1 Ưu điểm của IoT

• Kết nối toàn cầu: IoT cho phép các thiết bị điện tử thông minh kết nối và truyền tải dữ liệu trên một mạng lưới toàn cầu, tạo ra sự liên kết thông tin giữa các thiết bị và giúp người dùng dễ dàng quản lý chúng.
• Tối ưu hóa hiệu suất: IoT cho phép người dùng quản lý và điều khiển các thiết bị từ xa, tăng cường hiệu suất và tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Nâng cao trải nghiệm người dùng: IoT cho phép người dùng tương tác với các thiết bị thông minh một cách thông minh và linh hoạt, từ việc kiểm soát đèn và nhiệt độ trong nhà đến việc điều khiển các thiết bị gia đình từ xa.
• Tăng cường độ tin cậy: IoT giúp giảm thiểu sự cố và tăng cường độ tin cậy của hệ thống thông qua việc thu thập và phân tích dữ liệu liên tục để đưa ra các cảnh báo và cải tiến hệ thống.

Tham khảo thêm: Mô hình mạng máy tính? Tổng hợp các mô hình mạng phổ biến nhất hiện nay

4.2 Nhược điểm của IoT

• Bảo mật và riêng tư: IoT đặt ra thách thức lớn về bảo mật và riêng tư, vì nó liên kết nhiều thiết bị và thu thập nhiều thông tin nhạy cảm từ người dùng.
• Khả năng tương thích: Các thiết bị IoT có thể không tương thích với nhau hoặc không tương thích với các mạng khác nhau, tạo ra những rào cản về việc kết nối và quản lý.
• Chi phí cao: Việc triển khai hệ thống IoT có thể gặp phải chi phí đầu tư lớn, đặc biệt là với các công ty và tổ chức lớn.
• Thiếu chính sách và quy định: Hiện nay, chưa có nhiều chính sách và quy định về IoT, dẫn đến các vấn đề liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư.

5. Ứng dụng thực tế của IOT

IoT (Internet of Things) được sử dụng cực kỳ rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong cuộc sống. Dưới đây là một số ví dụ về các ứng dụng của IoT:

• Smart Home: IoT cho phép người dùng tương tác và điều khiển các thiết bị trong nhà thông qua các ứng dụng và nền tảng trực tuyến. Các thiết bị thông minh như hệ thống sưởi, đèn chiếu sáng, máy lạnh, máy giặt, tivi và hệ thống an ninh có thể được quản lý và điều khiển từ xa, tạo ra một môi trường sống tiện nghi và thông minh.
• Smart City: IoT cũng có thể được sử dụng để quản lý các hệ thống quy mô đô thị, bao gồm: đèn đường, đèn giao thông, camera giám sát, thiết bị phân tich thủy văn và quản lý năng lượng. Việc sử dụng IoT cho phép quá trình quản lý, quy hoạch hóa đô thị trở nên thông minh, hiệu quả hơn và tiết kiệm được nhiều chi phí và thời gian triển khai. 
• Healthcare: IoT có thể được sử dụng trong lĩnh vực y tế, cho phép giám sát sức khỏe và chăm sóc bệnh nhân từ xa. Các thiết bị y tế thông minh có thể giúp giảm thiểu việc đến bệnh viện và tăng cường sự tiện lợi cho bệnh nhân.
• Manufacturing: IoT có thể được sử dụng để tối ưu hóa quá trình sản xuất và giảm thiểu sự cố, từ việc giám sát và quản lý dòng sản xuất đến việc phân tích dữ liệu và tối ưu hóa quá trình sản xuất.
• Agriculture: IoT cũng có thể được sử dụng để tăng cường năng suất và hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp, từ việc giám sát và quản lý các hệ thống tưới nước đến việc theo dõi vật nuôi và cây trồng.
• Giám sát môi trường: Các thiết bị IoT có thể được sử dụng để giám sát môi trường, bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, khí thải và tiếng ồn. Ứng dụng phần mềm IoT có thể thu thập dữ liệu từ các thiết bị này và cung cấp các báo cáo về chất lượng môi trường cho các nhà quản lý.

Tham khảo thêm: Những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn các thiết bị mạng cho dự án IoT

Tổng kết

Bài viết về IoT của Việt Tuấn đến đây là kết thúc. Có thể khẳng định rằng IoT (Internet of Thing) là tương lai của công nghệ, đã và đang thay đổi cách tiếp cận cuộc sống của chúng ta theo chiều hướng tích cực, hiện đại và đột phá hơn. IoT ảnh hưởng trực tiếp tới mọi khía cạnh của cuộc sống, từ đời sống cá nhân, đời sống xã hội cho đến sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, việc triển khai IoT cũng đặt ra nhiều thách thức về vấn đề bảo mật, quản lý và tính tương thích của thiết bị. Trong thời gian tới chắc chắn mô hình IoT sẽ còn phát triển hơn nữa, mang lại nhiều giá trị mới cho cuộc sống và kinh tế của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Hi vọng rằng bạn đọc đã có đầy đủ các thông tin cần thiết về IoT. Hãy đón đọc những bài viết tiếp theo của Viettuans.vn!