Sự khác biệt giữa cổng WAN và LAN, những khác biệt cơ bản

Cổng WAN và LAN là hai thuật ngữ mạng thường được sử dụng để chỉ các kết nối trong mạng máy tính. Mặc dù chúng có tên gần giống nhau, nhưng vai trò và chức năng của chúng lại khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt giữa cổng WAN và LAN là bước đầu để xây dựng và quản lý mạng một cách hiệu quả. Cùng Việt Tuấn khám phá chi tiết về hai loại cổng này và tìm hiểu tại sao chúng đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối mạng và truyền dữ liệu nhé. 

1. Tìm hiểu về khái niệm và vai trò của cổng WAN

Cổng WAN, viết tắt của Wide Area Network, là một cổng trên router được sử dụng để kết nối với modem và truy cập vào Internet từ nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP). Chức năng chính của cổng WAN là kết nối mạng LAN (Local Area Network) với mạng WAN, cho phép truyền dữ liệu qua các mạng lớn hơn như thành phố, quốc gia hoặc lục địa.

Trên mỗi router, cổng WAN thường được thiết kế riêng biệt và có màu sắc khác biệt để dễ nhận diện. Điều này giúp phân biệt cổng WAN với các cổng LAN. Trên một số router dành cho doanh nghiệp, có thể có cổng WAN kép để kết nối với hai modem khác nhau từ hai nhà cung cấp dịch vụ Internet khác nhau đồng thời.

Khi kết nối với cổng WAN, router xác định địa chỉ IP công cộng duy nhất mà ISP chỉ định cho người dùng và cung cấp các tính năng bảo mật như tường lửa và QoS (Quality of Service) để ưu tiên lưu lượng truy cập Internet. 

Cổng LAN trên router có thể kết nối với các Access Point không dây, cho phép các thiết bị như laptop, điện thoại thông minh, máy tính bảng, v.v. kết nối với mạng LAN. Router sẽ định tuyến dữ liệu giữa mạng LAN và mạng WAN, áp dụng chính sách NAT (Network Address Translation) và tường lửa để bảo mật trong quá trình này.

Như vậy, cổng WAN đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối mạng LAN với Internet và cho phép truyền dữ liệu qua các mạng lớn hơn.

2. Tìm hiểu về khái niệm và vai trò của cổng LAN

Cổng LAN, viết tắt của "Local Area Network" (Mạng cục bộ), là các cổng trên router được sử dụng để kết nối nhiều thiết bị máy tính lại với nhau tại một điểm truy cập duy nhất. Chức năng chính của các cổng LAN là chia sẻ dữ liệu và file giữa các thiết bị được kết nối, có thể thông qua kết nối dây Ethernet hoặc kết nối không dây.

Một router gia đình thông thường sẽ có 4 cổng LAN cùng loại và màu sắc ở mặt sau. Điều này cho phép router tạo ra một mạng LAN với khả năng kết nối tối đa 4 thiết bị thông qua các cổng này. Khi muốn tạo một mạng lớn hơn và phủ sóng diện tích rộng hơn, người dùng cần sử dụng các thiết bị mở rộng băng thông cao.

Cổng LAN rất hữu ích khi bạn muốn kết nối các máy tính trong một nhóm và cho phép chia sẻ dữ liệu giữa chúng, cũng như truy cập Internet. Ví dụ, trong một mạng LAN, các máy tính và điện thoại di động có thể dễ dàng chia sẻ file và truy cập vào máy in chung. Nếu bạn muốn tạo ra một mạng cục bộ lớn hơn, bạn cần sử dụng một switch (hoặc hub mạng), được thiết kế đặc biệt để cung cấp nhiều cổng LAN hơn cho việc kết nối.

Để truy cập Internet thông qua cổng LAN, router phải có cổng WAN để kết nối với modem và nhận tín hiệu Internet từ nhà cung cấp dịch vụ. Cổng LAN và cổng WAN hoạt động cùng nhau để cung cấp kết nối mạng toàn diện và cho phép truyền dữ liệu giữa mạng LAN và Internet.

3. Sự khác nhau giữa cổng WAN và cổng LAN

So sánh giữa cổng LAN và cổng WAN:

Cổng LAN:

• Cổng LAN được sử dụng để kết nối máy tính và các thiết bị trong mạng cục bộ.
• Số lượng cổng LAN phụ thuộc vào loại và cấu hình của router.
• Chức năng chính của cổng LAN là chia sẻ dữ liệu và tạo mạng nội bộ trong một vùng hẹp.
• Cổng LAN được sử dụng để kết nối máy khách, máy chủ và các thiết bị mạng trong mạng cục bộ.

Cổng WAN:

• Cổng WAN được sử dụng để thiết lập kết nối với mạng bên ngoài như Internet.
• Hầu hết các router chỉ có một cổng WAN.
• Chức năng chính của cổng WAN là kết nối router với mạng bên ngoài và cung cấp truy cập Internet cho mạng cục bộ.
• Cổng WAN được sử dụng để thiết lập kết nối với mạng bên ngoài như Internet.

Cổng LAN được sử dụng để kết nối các thiết bị trong mạng cục bộ, trong khi cổng WAN được sử dụng để kết nối với mạng bên ngoài như Internet.

4. Router nên được kết nối với cổng WAN hay cổng LAN?

Khi bạn muốn kết nối với Internet, hãy kết nối router của bạn với cổng WAN. Cổng LAN chỉ cho phép các thiết bị trong mạng kết nối với nhau và trao đổi dữ liệu. Trong trường hợp bạn có thêm một router từ nhà cung cấp dịch vụ Internet hoặc mua thêm một router, bạn cần kết nối cả hai router với nhau. Để làm điều này, bạn sẽ sử dụng cổng LAN, không phải cổng WAN.

Cổng WAN trên router của nhà cung cấp dịch vụ Internet hoặc router kết nối với modem là cổng để nhận tín hiệu Internet vào mạng. Do đó, không thể kết nối router thứ hai qua cổng WAN và vẫn có thể truy cập Internet. Thay vào đó, bằng cách kết nối router thứ hai qua cổng LAN, router của nhà cung cấp dịch vụ Internet có thể chia sẻ dữ liệu và truy cập Internet với router thứ hai. Điều này cho phép bạn truy cập Internet trên cả hai router.

Ngoài ra, nhiều người nhầm lẫn rằng WAN là viết tắt của Wireless Area Network (mạng không dây). Tuy nhiên, từ đầu bài viết đã nêu rõ rằng WAN là viết tắt của Wide Area Network (mạng rộng). WLAN mới là viết tắt của Wireless Local Area Network (mạng cục bộ không dây). Điều này có nghĩa là WLAN là mạng LAN nhưng sử dụng kết nối không dây thay vì dây cáp Ethernet. Khi bạn kết nối thiết bị của mình với router qua kết nối WiFi, bạn đang sử dụng mạng WLAN.

5. Cổng LAN và WAN có cấu trúc liên kết như thế nào?

LAN (Local Area Network - Mạng cục bộ) có cấu trúc liên kết trực tiếp. Điều này có nghĩa là các thiết bị trong mạng LAN được kết nối trực tiếp với nhau thông qua một mạng vật lý như cáp Ethernet. Mạng LAN thường bao gồm các máy tính, máy chủ, máy in và các thiết bị khác trong một văn phòng, một tòa nhà hoặc một khu vực nhỏ.

Trong khi đó, WAN (Wide Area Network - Mạng diện rộng) có cấu trúc liên kết phân cấp hỗn hợp. Điều này có nghĩa là mạng WAN bao gồm nhiều mạng con được kết nối với nhau, tạo thành một mạng lớn hơn. Các mạng con này có thể là LAN riêng của các văn phòng hoặc tổ chức khác nhau. Cấu trúc liên kết phân cấp của WAN cho phép mở rộng mạng qua các khu vực rộng lớn, như các thành phố, quốc gia hoặc thậm chí lục địa.

Nhìn chung, LAN có cấu trúc liên kết trực tiếp giữa các thiết bị trong mạng cục bộ, trong khi WAN dựa trên cấu trúc liên kết phân cấp hỗn hợp để kết nối các mạng con với nhau trong mạng rộng.

6. Cổng LAN có thể sử dụng thay cho cổng WAN được không?

Câu trả lời là có, các cổng LAN trên modem ban đầu được thiết kế để kết nối với mạng cục bộ, nhưng chúng vẫn có thể được chuyển đổi để hoạt động như cổng WAN trong cài đặt của modem. 

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này có thể đòi hỏi sự hỗ trợ chuyên nghiệp, tuỳ thuộc vào thiết bị cụ thể bạn đang sử dụng và loại dịch vụ mà nhà cung cấp Internet của bạn cung cấp. Để thực hiện việc này, bạn cần thay đổi cấu hình modem và có thể cần thiết lập các thông số kỹ thuật phù hợp.

>>> Xem thêm bài viết tương tự: PoE là gì? Tìm hiểu công nghệ PoE, ứng dụng và phân loại

7. Cổng WAN có thể sử dụng thay cho cổng LAN được không?

Không, cổng WAN không thể được sử dụng thay cho cổng LAN. Dù hai loại cổng có thể trông giống nhau, nhưng chúng có các chức năng khác nhau. Nếu bạn muốn thêm cổng LAN vào mạng của mình, bạn cần sử dụng một switch. Switch là một thiết bị không yêu cầu cấu hình đặc biệt và cho phép bạn mở rộng mạng bằng cách thêm nhiều cổng LAN. Việc thêm cổng LAN vào mạng sẽ trở nên dễ dàng hơn với sự hỗ trợ của một switch chất lượng.

Tạm kết 

Cổng WAN và cổng LAN có chức năng và mục đích khác nhau trên router. Cổng WAN được sử dụng để truy cập Internet và kết nối với mạng bên ngoài, trong khi cổng LAN dùng để kết nối các thiết bị trong mạng cục bộ. LAN sử dụng cấu trúc liên kết trực tiếp, trong khi WAN sử dụng cấu trúc liên kết phân cấp hỗn hợp. Qua bài sự khác biệt giữa cổng WAN và LAN ta biết không thể sử dụng cổng WAN làm cổng LAN và ngược lại. Một switch là giải pháp để mở rộng số lượng cổng LAN.