Ngày nay, wifi đã trở thành một phần thiết yếu của cuộc sống. Từ gia đình đến văn phòng, từ quán cà phê đến khách sạn, wifi hiện diện ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, việc chia sẻ mạng Wifi chính cho khách hoặc người lạ có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật. Đó là lý do Mạng khách (Guest Network) ra đời, mang đến một giải pháp an toàn và tiện lợi. Hãy cùng Việt Tuấn tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Mạng khách (Guest Network) là gì?
Mạng khách (Guest Network) là một mạng Wifi riêng biệt, được tạo ra từ router wifi chính của bạn, hoạt động như một mạng "ảo", tách biệt hoàn toàn với mạng wifi chính mà bạn sử dụng hàng ngày. Điều này có nghĩa là khách hoặc người dùng được cấp quyền truy cập vào mạng khách sẽ chỉ có thể kết nối internet mà không thể truy cập vào các thiết bị hoặc dữ liệu được chia sẻ trên mạng chính của bạn như máy tính, máy in, ổ cứng mạng (NAS) hoặc các thiết bị IoT khác.
Tại sao cần sử dụng mạng khách?
Khi người dùng khác bên ngoài truy cập mạng Wifi thông thường của bạn, họ tiềm ẩn nguy cơ tiếp cận các thiết bị và dữ liệu nhạy cảm trên mạng nội bộ của bạn bao gồm máy tính cá nhân, máy in, thiết bị lưu trữ NAS và các thiết bị IoT (Internet of Things) khác. Nếu thiết bị của người đó bị nhiễm phần mềm độc hại, có thể lây lan sang các thiết bị khác trong mạng chính của bạn. Mạng khách hoạt động như một "vùng đệm", cách ly khách truy cập khỏi mạng chính, ngăn chặn hiệu quả các hành vi xâm nhập, đánh cắp dữ liệu cá nhân, thông tin tài chính hoặc lây nhiễm phần mềm độc hại như virus, ransomware, spyware...
Mạng khách thường được cấu hình với tính năng Client Isolation (cô lập máy khách), ngăn chặn các thiết bị kết nối vào mạng khách giao tiếp trực tiếp với nhau. Việc sử dụng mạng khách cũng giúp bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa từ bên trong. Đôi khi, ngay cả những người bạn tin tưởng cũng có thể vô tình gây nguy hiểm cho mạng của bạn thông qua các thiết bị của họ.
Kiểm soát truy cập linh hoạt
Mạng khách cho phép bạn kiểm soát chặt chẽ ai được phép truy cập vào mạng và trong bao lâu. Bạn có thể thiết lập mật khẩu riêng biệt cho mạng khách, khác với mật khẩu Wifi chính cho phép bạn dễ dàng thay đổi mật khẩu mạng khách định kỳ hoặc khi cần thiết mà không ảnh hưởng đến các thiết bị của bạn.
Một số router còn cung cấp tính năng Guest Network Scheduling (lên lịch mạng khách), cho phép bạn tự động bật/tắt mạng khách theo thời gian biểu. Bạn cũng có thể giới hạn băng thông dành cho mạng khách, đảm bảo rằng khách truy cập không chiếm dụng toàn bộ băng thông, ảnh hưởng đến hiệu suất mạng chính của bạn.
Tối ưu hiệu suất mạng
Khi nhiều thiết bị cùng kết nối vào một mạng wifi thực hiện các tác vụ đòi hỏi băng thông lớn như xem video trực tuyến, chơi game hoặc tải file, hiệu suất mạng có thể bị suy giảm. Việc tách biệt mạng khách giúp giảm tải cho mạng chính và đảm bảo băng thông ổn định cho các hoạt động quan trọng của bạn.
Tiện lợi và bảo vệ sự riêng tư
Cung cấp mạng khách cho phép khách của bạn kết nối internet một cách dễ dàng và nhanh chóng mà không cần bạn phải chia sẻ mật khẩu Wifi chính giúp bảo vệ sự riêng tư của bạn và tránh những phiền toái không đáng có
Cách thiết lập mạng khách trên Router
Hầu hết các router wifi hiện đại đều hỗ trợ tính năng Guest Network. Quá trình thiết lập thường khá đơn giản và có thể được thực hiện thông qua giao diện quản lý web của router. Dưới đây là các bước chung:
- Bước 1: Truy cập giao diện quản lý router: Mở trình duyệt web và nhập địa chỉ IP của router vào thanh địa chỉ. Địa chỉ IP phổ biến là 192.168.1.1 hoặc 192.168.0.1. Bạn có thể tìm thấy địa chỉ IP này trong sách hướng dẫn của router hoặc trên nhãn dán ở mặt dưới của thiết bị.
- Bước 2: Đăng nhập vào giao diện quản lý: Sử dụng tên người dùng và mật khẩu quản trị của router để đăng nhập. Thông tin này thường được cung cấp kèm theo router.
- Bước 3: Tìm mục "Guest Network": Tên mục này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng nhà sản xuất router. Thường nằm trong phần cài đặt Wifi hoặc cài đặt nâng cao.
- Bước 4: Bật tính năng Mạng khách: Chọn hoặc đánh dấu vào ô "Enable" hoặc "Bật".
- Bước 5: Cấu hình Mạng khách:
- Tên mạng (SSID): Đặt tên cho mạng khách (ví dụ: "Khach-Wifi" hoặc "Guest-Network").
- Bảo mật: Chọn loại bảo mật (thường là WPA2-PSK hoặc WPA3-PSK).
- Mật khẩu: Đặt mật khẩu cho mạng khách. Nên sử dụng mật khẩu mạnh, bao gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
- Giới hạn băng thông (tùy chọn): Một số router cho phép bạn giới hạn băng thông cho mạng khách để đảm bảo hiệu suất mạng chính.
- Thời gian truy cập (tùy chọn): Bạn có thể thiết lập thời gian tự động tắt mạng khách sau một khoảng thời gian nhất định.
- Bước 6: Lưu cài đặt: Nhấp vào nút "Save" hoặc "Apply" để lưu các thay đổi.
Lưu ý:
Để tăng cường bảo mật, nên thay đổi mật khẩu mạng khách định kỳ, đặc biệt sau khi có nhiều người sử dụng. Nếu mạng internet của bạn có băng thông hạn chế, bạn nên giới hạn băng thông cho mạng khách để tránh ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng trên mạng chính. Hãy bật tính năng cách ly AP (AP isolation) được bật trên router (nếu có). Tính năng này ngăn chặn các thiết bị kết nối vào mạng khách giao tiếp với nhau, tăng cường bảo mật hơn nữa.
Ứng dụng thực tế của mạng khách
- Gia đình: Khi có khách đến nhà, bạn có thể cung cấp cho họ quyền truy cập vào mạng khách mà không cần tiết lộ mật khẩu Wifi chính.
- Văn phòng nhỏ: Trong môi trường văn phòng nhỏ, mạng khách có thể được sử dụng cho khách hàng, đối tác hoặc khách đến thăm.
- Quán cà phê, nhà hàng: Cung cấp Wifi miễn phí cho khách hàng là một cách thu hút khách hàng hiệu quả. Mạng khách giúp đảm bảo an toàn cho mạng nội bộ của doanh nghiệp.
- Khách sạn, nhà nghỉ: Mạng khách cho phép khách truy cập internet một cách an toàn và tiện lợi.
So sánh mạng khách và mạng Wifi chính
Đặc điểm |
Mạng wifi Chính |
Mạng Khách |
Mục đích |
Sử dụng hàng ngày cho các thiết bị cá nhân và gia đình |
Cung cấp truy cập internet cho khách hoặc người lạ |
Bảo mật |
Yêu cầu bảo mật cao |
Yêu cầu bảo mật tốt, nhưng có thể thấp hơn mạng chính |
Truy cập thiết bị |
Truy cập tất cả các thiết bị và dữ liệu trên mạng |
Chỉ truy cập internet, bị cách ly khỏi mạng chính |
Quản lý |
Quản lý đầy đủ |
Quản lý hạn chế hơn |
Các câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Mạng khách có ảnh hưởng đến tốc độ internet của tôi không?
- Có, nếu có nhiều thiết bị sử dụng mạng khách cùng lúc, nó có thể ảnh hưởng đến tốc độ internet của bạn. Tuy nhiên, bạn có thể giới hạn băng thông cho mạng khách để giảm thiểu ảnh hưởng này.
- Có thể tạo nhiều mạng khách không?
- Một số router cao cấp cho phép tạo nhiều mạng khách với các cấu hình khác nhau.
- Có cần phải có router đặc biệt để sử dụng mạng khách không?
- Hầu hết các router wifi hiện đại đều hỗ trợ tính năng mạng khách.
Tổng kết
Mạng khách (Guest Network) là một tính năng vô cùng hữu ích, mang lại sự an toàn và tiện lợi cho người dùng wifi. Guest Network hoạt động bằng cách tách biệt mạng khách khỏi mạng chính nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân, kiểm soát truy cập và tối ưu hiệu suất mạng của bạn. Nếu chưa sử dụng tính năng này, hãy thử thiết lập ngay hôm nay để trải nghiệm những lợi ích mà mạng khách mang lại. Việt Tuấn hi vọng qua bài viết trên đã giải đáp mọi thắc mắc của bạn đọc về tính năng Guest Network.
Bài viết hay, rất hữu ích.