Card đồ họa là gì? Vai trò của Card đồ họa? Có những loại Card đồ họa nào? Có thể nói Card đồ họa từ lâu đã là khái niệm không còn xa lạ với phần lớn người dùng chuyên thiết kế đồ họa hay game thủ chuyên nghiệp. Bài viết ngay sau đây sẽ giải thích từ A - Z cho bạn đọc về chủ đề Card đồ họa. Bạn đọc hãy cùng tham khảo!

*Card đồ họa là gì? Nên chọn Card rời hay Card đồ họa tích hợp?*

1. Card đồ họa là gì?

Card đồ họa là gì? Để trả lời câu hỏi này thì Card đồ họa hay VGA (Video Graphics Adaptor) là một linh kiện phần cứng cực kỳ quan trọng trong hệ thống máy tính. Card đồ họa sẽ đảm nhiệm trọng trách xử lý các tác vụ về hình ảnh bao gồm: Hiển thị hình ảnh trên màn hình, thiết kế đồ họa nặng 2D - 3D, chơi các tựa game đồ họa và dựng video…

Card đồ họa là yếu tố hàng đầu để quyết định sức mạnh xử lý đồ họa của một hệ thống máy tính.

2. Vai trò quan trọng của Card đồ họa

Như đã đề cập tại phần nội dung trên, Card đồ họa đóng vai trò quan trọng trong khả năng xử lý các tác vụ đồ họa. Vai trò của linh kiện phần cứng này bao gồm:

Truy xuất hình ảnh trên màn hình một cách rõ ràng, sắc nét với màu sắc bắt mắt. So sánh giữa một máy tính sử dụng Card đồ họa rời và một máy sử dụng Card đồ họa tích hợp. Chắc chắn những hình ảnh mà ta nhận được từ Card rời sẽ chi tiết và rõ ràng sắc nét hơn.
Khởi chạy và sử dụng các phần mềm thiết kế đồ họa nặng: Hiện nay các phần mềm thiết kế đồ họa đã và đang yêu cầu phần cứng máy tính, đặc biệt là Card đồ họa (VGA). Quá trình retouch ảnh hay dựng phim 2D - 3D sẽ yêu cầu hệ thống máy tính có một VGA đủ khỏe để có thể xử lý các tác vụ một cách trơn tru.
Hỗ trợ người dùng có thể trải nghiệm các tựa game đồ họa cao. Card đồ họa là linh kiện mà tất cả game thủ cần quan tâm nếu muốn thưởng thức các tựa game online hay offline với nền đồ họa hiện đại ngày nay. Các tựa game ngày nay đã và đang khoác trên mình công nghệ đồ họa tiên tiến, siêu thực. Đó là lý do bạn sẽ cần chuẩn bị một VGA tầm trung cho đến cao cấp để đảm bảo tốc độ khung hình/s luôn ở mức 60FPS với settings từ medium cho tới Ultra.

Vai trò của Card đồ họa — *Những hình ảnh mà ta nhận được từ Card rời sẽ chi tiết và rõ ràng sắc nét hơn*

3. Phân biệt GPU và Card đồ họa

Chắc hẳn rất nhiều người bị nhầm GPU và Card đồ họa là 2 khái niệm tương đồng nhau. Tuy nhiên GPU hoàn toàn không phải Card đồ họa, GPU thực chất chỉ là bộ vi xử lý đồ họa nằm bên trong Card đồ họa rời hay được tích hợp sẵn trong CPU (Card Onboard).

Bạn đọc có thể hiểu đơn giản thì Card đồ họa là linh kiện phần cứng và GPU sẽ là bộ phận bên trong VGA, đóng vai trò chính để xử lý các tác vụ về đồ họa.

Tham khảo thêm: Card mạng là gì? Vai trò của Card mạng

4. Các thông số quan trọng của Card đồ họa là gì?

Khi mua Card đồ họa rời hay sử dụng các Card đồ họa tích hợp, người dùng thường thấy các thông số quen thuộc như:

GPU	NVIDIA® GeForce® GTX 1060
Core speed/clock	1506 MHz
Boost speed	1708 MHz
CUDA Cores	1280
Video Memory	6GB
Memory Type	GDDR5
Memory Speed	8Gbps
Memory Bus Width	192-bit
Memory Bandwidth	192GB/s

Cụ thể về từng thông số của Card đồ họa bạn đọc có thể tham khảo ngay sau đây:

4.1. GPU (Graphics processing units)

Như đã đề cập, GPU là Đơn vị xử lý đồ hoạ, đóng vai trò hàng đầu trong các tác vụ xử lý đồ họa của Card màn hình. GPU cũng tương đồng với CPU - Cơ quan đầu não đóng vai trò phân tích và xử lý dữ liệu phép tính số học, logic, so sánh. Còn Graphics Processing Units là cơ quan đầu não đảm nhiệm công việc xử lý các khối dữ liệu hình ảnh, đồ họa và video.

4.2. Core Speed

Cũng giống như CPU, Card màn hình cũng có thông số xung nhịp để biểu thị tốc độ xử lý khối dữ liệu đồ họa của GPU (tính bằng MHz).

4.3. Boost Speed

Boost Speed khá giống Turbo Speed của CPU, đây là xung nhịp cao hơn so với xung nhịp cơ bản của GPU trong Card đồ họa. Boost Speed sẽ chỉ diễn ra khi VGA phải xử lý các tác vụ đồ họa cực nặng như chơi game, render video, ảnh, thiết kế 3D. Tuy nhiên, tăng xung nhịp cũng đồng nghĩa với điện năng tiêu thụ càng cao.

4.4. CUDA Core

CUDA core có vai trò tương đương như CPU core. Được biết đến là nhân xử lý trong GPU của Card đồ họa, CUDA Core sẽ phụ trách tính toán các thông tin, dữ liệu đồ họa cần kết xuất. CUDA Core đóng vai trò xử lý số lượng lớn các tính toán với tốc độ nhanh chóng và độ chính xác cao trong cùng một thời điểm. Hiện nay các dòng Card đồ họa rời tầm trung cho tới cao cấp sẽ có hàng trăm, hàng nghìn nhân CUDA để xử lý các công việc về đồ họa nặng.

*CUDA Core sẽ phụ trách tính toán các thông tin, dữ liệu đồ họa cần kết xuất*

4.5. Bộ nhớ đồ họa (VRAM)

VRAM hay Video Random Access Memory bộ đệm trung gian giữa CPU và Card màn hình nhằm lưu trữ hình ảnh và video đã qua xử lý, trước khi được truyền tải tới màn hình để hiển thị.

VRAM thường được đo bằng đơn vị Gigabyte (GB). Hầu hết các Card đồ họa bình dân cho tới cao cấp hiện nay đều có dung lượng VRAM từ 2GB - 4GB - 8GB cho tới 32GB. Cũng giống như RAM của hệ thống, VRAM dung lượng càng cao thì khối lượng đồ họa được xử lý càng lớn với tốc độ nhanh hơn.

Tìm hiểu thêm: Phần cứng máy tính là gì? Các phần cứng máy tính cơ bản

4.6. Loại bộ nhớ (Memory Type)

Memory Type được hiểu đơn giản là loại dung lượng bộ nhớ chứa trong Card đồ họa như GDDR5, GDDR5X, GDDR6,... GDDR là viết tắt của Graphics Double Data Rate - Bộ nhớ chuyên dụng cho Card đồ họa, sử dụng băng thông cao nhằm đảm bảo hiệu suất tối ưu trong quá trình xử lý đồ họa.

4.7. Tốc độ bộ nhớ (Memory Speed)

Tương tự như GPU Clock, Memory Speed biểu thị tốc độ của Card màn hình truy cập vào dữ liệu lưu trữ trên VRAM (đơn vị MHz).

4.8. Bus bộ nhớ (Memory Bus Width)

Bus bộ nhớ hay Memory Bus Width sẽ thể hiện lượng dữ liệu có thể truyền tải trong một khoảng thời gian nhất định của Card đồ họa. Bus bộ nhớ càng cao đồng nghĩa với khả năng truyền tải lượng dữ liệu càng lớn

4.9. Băng thông bộ nhớ (Memory Bandwidth)

Memory Bandwidth sẽ thể hiện khả năng truyền tải dữ liệu giữa bộ nhớ VRAM và GPU. Băng thông bộ nhớ phụ thuộc vào Memory Speed và Bus của bộ nhớ, hoàn toàn không phụ thuộc vào dung lượng VRAM.

4.10. Công nghệ SLI (NVIDIA) / Crossfire (AMD)

SLI của Nvidia hay Crossfire của AMD là công nghệ cho phép ghép 2 hoặc nhiều Card màn hình của 2 hãng trên chạy song song trong hệ thống. Qua đó giúp nâng cao hiệu năng của hệ thống.

4.11. VR (Virtual Reality)

VR Ready cũng là một trong nhiều tính năng hiện có mặt trong các dòng Card đồ họa tầm trung và cao cấp của hai hãng AMD và Nvidia. Người dùng có thể trải nghiệm những tựa game thực tế ảo một cách rất thực.

4.12. Cổng kết nối

Cổng kết nối là loại khe cắm được nhà sản xuất thiết kế để kết nối Card màn hình với mainboard. Hiện nay các dòng Card đồ họa thường được sử dụng loại cổng PCI Express 3.0 x16, PCI Express 2.0 x16.

4.13. Kích cỡ Card đồ họa

Kích cỡ Card đồ họa cũng là một yếu tố bạn cần phải lưu ý khi build một bộ case máy tính. Các dòng VGA hiện nay có vô vàn hình dáng, kích cỡ từ nhỏ(bàn tay) cho tới những dòng cao cấp với kích cỡ siêu lớn tới hơn 30cm chiều dài và 14cm chiều rộng.

Kích cỡ Card đồ họa

Viettuans.vn khuyên bạn nên lựa chọn kích cỡ Card màn hình phù hợp với diện tích của case, đảm bảo không gian trống để không khí có thể lưu thông và chất lượng tản nhiệt sẽ tốt hơn.

4.14. Công suất tiêu thụ của Card đồ họa

Hiện nay các dòng Card đồ họa khủng mới nhất như 4090 tiêu thụ mức điện năng cực lớn. Hãng sản xuất Nvidia khuyến cáo người dùng cần sử dụng một bộ nguồn có công suất ít nhất 850W. Có thể nói VGA càng ngày càng tiêu thụ nhiều điện năng hơn.

Vì vậy người dùng cần trang bị một bộ nguồn có công suất cao hơn công suất yêu cầu của linh kiện nhằm cung cấp đầy đủ điện năng cho Card đồ họa tránh các tình trạng nguồn yếu gây chập cháy linh kiện.

5. Phân loại các loại Card đồ họa thông dụng hiện nay

Sau khi đã nắm rõ Card đồ họa là gì, nội dung tiếp sau đây sẽ giới thiệu loại Card màn hình thông dụng hiện nay.

Card đồ họa được chia làm 2 loại chính gồm: Card tích hợp và Card rời.

5.1.Card đồ họa tích hợp

Card đồ họa tích hợp sẵn trên bo mạch chủ hoặc CPU của hệ thống máy tính. VGA tích hợp sở hữu kích thước nhỏ gọn, tiết kiệm điện năng và rẻ hơn so với Card đồ họa rời chuyên dụng.

Trong quá trình vận hành, Card onboard sẽ sử dụng các tài nguyên chung của CPU và bộ nhớ RAM để xử lý các thứ liên quan đến đồ họa. Đó là lý do hiệu năng của Card đồ họa onboard không thể tiệm cận so với các dòng Card rời. Hiệu năng chỉ dừng ở mức chấp nhận được, hỗ trợ hiển thị hình ảnh và đồ họa phổ thông, chi tiết và độ sắc nét ở mức chấp nhận được.

Card đồ họa tích hợp có mặt trong các thiết bị laptop và các hệ thống máy tính văn phòng, không yêu cầu quá cao về khả năng xử lý đồ hoa. Hiện nay các dòng Card đồ họa tích hợp thông dụng có thể kể đến như:

Intel HD Graphics, Intel UHD hay Iris Pro Graphics đến từ hãng Intel.
AMD Radeon, AMD FirePro là những đại diện cho VGA tích hợp đến từ nhà AMD.

Card đồ họa tích hợp vẫn đáp ứng tốt các nhu cầu sử dụng của người dùng phổ thông như phần mềm văn phòng, xem phim lướt web, chơi các game online, offline cấu hình nhẹ và thiết kế đồ họa 2D.

5.2. Card đồ họa rời

Card đồ họa rời mang tới hiệu năng vượt trội so với dòng tích hợp. Card đồ họa rời hoạt động độc lập, sử dụng nguồn tài nguyên riêng biệt mà không cần phải chia sẻ chung với CPU hay RAM giống VGA tích hợp.

Card đồ họa rời là linh kiện phần cứng độc lập, được kết nối với bo mạch chủ thông qua các cổng PCI, hỗ trợ xử lý các tác vụ về đồ họa nặng hơn rất nhiều so với những gì Card đồ họa tích hợp có thể đảm nhiệm. Các sản phẩm VGA rời sẽ sử dụng điện năng cao hơn đồng nghĩa với việc nhiệt độ tỏa ra lớn hơn. Vì vậy các nhà sản xuất thường tích hợp sẵn hệ thống quạt tản nhiệt (Có thể thay thế bằng tản nhiệt nước).

Hiện tại chỉ có 2 hãng công nghệ chuyên sản xuất Card rời là NVIDIA và AMD với đa dạng phân khúc sản phẩm để phục vụ người dùng phổ thông cho tới chuyên nghiệp.

So sánh	Card đồ họa tích hợp	Card đồ họa rời
Hiệu năng	Trung bình.	Cao.
Điện năng tiêu thụ	Thấp, tiết kiệm pin.	Cao.
Thiết kế	Nhỏ, tối giản.	Đa dạng kích cỡ lớn - nhỏ
Khả năng xử lý	Các tác vụ đồ họa nhẹ.	Các tác vụ đồ họa nặng 3D.
Chi phí	Thấp.	Đa dạng khoảng giá (Thấp - Cao).
Đối tượng sử dụng	Người dùng phổ thông, nhân viên văn phòng.	Game thủ, nhà thiết kế đồ họa, dựng phim.

6. Cách để lựa chọn Card đồ họa

Bạn đọc đang có nhu cầu sử dụng Card đồ họa. Chắc chắn sẽ không thể bỏ qua một số lưu ý khi lựa chọn Card đồ họa sau đây:

6.1. Lựa chọn theo nhu cầu cá nhân

Yếu tố đầu tiên để lựa chọn sản phẩm Card đồ họa phù hợp chính là dựa trên nhu cầu cá nhân. Nếu bạn là người dùng phổ thông nhân viên văn phòng chỉ yêu cầu các tác vụ văn phòng nhẹ nhàng, lướt web xem phim hoặc chơi các tựa game đồ họa nhẹ. Chắc chắn việc sử dụng các mẫu Card tích hợp giá rẻ sẽ là lựa chọn tối ưu nhất, vừa đảm bảo hiệu năng vừa không tốn quá nhiều chi phí đầu tư.

Ngược lại bạn yêu cầu sử dụng các phần mềm đồ họa nặng như Photoshop, Lightroom, After Effect hay một số các tựa game offline có nền đồ họa tân tiến. Chắc chắn Card màn hình rời sẽ là lựa chọn phù hợp với số nhân GPU cao hơn, VRAM cao hơn; đáp ứng được hiệu năng xử lý đồ họa vượt trội. Để lựa chọn Card đồ họa rời, bạn đọc có thể tham khảo:

Đối với nhu cầu chơi game hay thiết kế đồ họa tầm trung, bạn có thể tham khảo các dòng GTX 1650 hay GTX 1660 Series cho đến RTX 20xx Series tới từ hãng Nvidia. Bên cạnh đó AMD cũng có những cái tên khá phù hợp như RX 5700 XT - RX 6500 XT.
Đối với nhu cầu trải nghiệm các tựa game tân tiến, có nền đồ họa siêu thật và các tính năng hiện đại như Ray tracing (Nvidia). Chắc chắn các dòng RTX 30 Series,RTX 40 Series và RX 6xxx XT Series sẽ là sự lựa chọn tốt nhất.
Nếu bạn là người dùng chuyên làm đồ họa hay làm phim chuyên nghiệp thì chắc chắn không thể bỏ qua dòng Card đồ họa Quadro tới từ hãng NVIDIA.

6.2. Chọn Card đồ họa dựa trên thông số kỹ thuật

Tùy vào yêu cầu trải nghiệm các tựa game hay sử dụng các phần mềm đồ họa, bạn đọc có thể lựa chọn Card đồ họa theo các thông số kỹ thuật chính như: Core Speed, VRAM, Băng thông bộ nhớ, CUDA Core.

6.3. Yếu tố thiết kế

Thiết kế của Card đồ họa cũng là yếu tố quan trọng thu hút người dùng. Các dòng Card đồ họa hiện nay dành cho gaming đều có thiết kế cực kỳ ấn tượng, hầm hố và đậm chất gaming. Nếu bạn vừa là một game thủ vừa ưa thích cái đẹp? Chắc chắn các dòng Card đồ họa được trang bị dải đèn led RGB cũng sẽ góp phần vào sự bắt mắt của bộ PC bạn đang sử dụng.

Có thể bạn quan tâm: Phần mềm máy tính là gì? Phân loại phần mềm máy tính

7. Các bước cài đặt và sử dụng Card đồ họa

Để cài đặt và sử dụng Card đồ họa, bạn đọc cần theo dõi các bước thực hiện sau:

Giai đoạn 1: Kiểm tra và chuẩn bị

Kiểm tra nguồn điện: Hãy đảm bảo công suất nguồn máy tính của bạn đáp ứng được công suất tiêu thụ của Card đồ họa.
Tính toán không gian trống: Case máy tính của bạn liệu có đủ chỗ để lắp đặt Card màn hình? Bạn cần lựa chọn Card đồ họa có kích cỡ phù hợp để lắp vừa trong bộ case máy tính, đồng thời đảm bảo không gian trống để không khí có thể lưu thông và quá trình tản nhiệt có thể diễn ra tốt hơn.
Tháo Card màn hình cũ: Để cài đặt thiết bị mới, bạn cần gỡ bộ cài đặt driver cũ và gỡ cả VGA cũ(Nếu có). Sau khi đã gỡ bỏ thành công driver, bạn cần ngắt nguồn điện của máy tính và tiến hành tháo VGA cũ.

Giai đoạn 2: Lắp đặt Card đồ họa

Bạn cần tìm vị trí của khe PCI-E trên bo mạch chủ. Lúc này bạn chỉ cần tiến hành lắp Card màn hình vào đúng khe PCI-E. Khi chân kết nối vào đúng vị trí sẽ nghe thấy tiếng cách. Đừng quên cố định linh kiện vào case.
Một số dòng Card đồ họa có kích thước cực khủng hiện nay như RTX 4090 sẽ có trọng lượng khá nặng. Bạn cần chuẩn bị giá đỡ để vừa chống cong vênh vừa giảm tải cho bo mạch chủ, đồng thời cũng tăng tính thẩm mỹ cho hệ thống của bạn
Sau khi lắp Card đồ họa, bước tiếp theo bạn cần cắm dây nguồn thông qua cổng PCI-E.Trường hợp máy tính không sử dụng cổng này, bạn cần chuẩn bị bộ chuyển đổi Molex sang PCI-E.
Kết nối dây truyền tín hiệu ra màn hình vào các cổng kết nối của Card đồ họa. Hiện nay VGA có các cổng xuất hình như Displayport, HDMI, DVI, VGA. Tùy vào chiếc VGA và màn hình bạn sử dụng hãy lựa chọn cổng kết nối phù hợp.

Lúc này 2 giai đoạn chuẩn bị và lắp đặt phần cứng đã hoàn tất, tiếp theo người dùng sẽ cần cài đặt Driver cho Card đồ họa.

Giai đoạn 3: Cài đặt driver hỗ trợ Card đồ họa

Để giải thích đơn giản thì Driver là một dạng phần mềm hệ thống, tên gọi khác là Trình điều khiển thiết bị. Driver hỗ trợ sự tương tác giữa Card đồ họa và hệ điều hành, cho phép hệ điều hành có thể khai thác và điều khiển phần cứng trong các tác vụ xử lý đồ họa.

Cách thức cài đặt Driver hỗ trợ cũng khá đơn giản:

Microsoft Update là một tính năng mà hầu hết người dùng Windows đều biết. Ngay khi phát hiện thiết bị phần cứng mới(Card màn hình), hệ thống sẽ tự động tải bản cài đặt driver phù hợp và tự động cài đặt.

Nếu Windows Update không tự cài đặt, bạn có thể chủ động truy cập vào trang chủ hỗ trợ của hãng sản xuất để tải bản cài đặt driver:

Đối với Nvidia, trang chủ để tải Driver dành cho bạn: https://www.nvidia.com/download/index.aspx.
Đối với AMD, bạn có thể truy cập https://www.amd.com/en/support.

Bên cạnh đó các hãng sản xuất như Nvidia hay AMD cũng phát triển một phần mềm hỗ trợ cho việc phát hiện và tự động tải Driver phù hợp với Card đồ họa vừa lắp đặt. Phần mềm hỗ trợ này sử dụng khá đơn giản, tính năng thông báo và tự động update khi có các bản cài đặt driver mới:

Nếu bạn sử dụng Card đồ họa của Nvidia, phần mềm hỗ trợ tương ứng là GeForce Experience.
Nếu bạn sử dụng sản phẩm của hãng AMD, phần mềm hỗ trợ: AMD Software Adrenalin Edition.

8. Tổng kết

Hi vọng rằng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ những thông tin xoay quanh chủ đề Card đồ họa là gì? Viettuans.vn hi vọng rằng bạn đọc sẽ lựa chọn được cho mình những sản phẩm Card màn hình phù hợp để vừa mang tới hiệu suất làm việc cao vừa phù hợp với túi tiền chi tiêu.