Bạn đã bao giờ cảm thấy mạng Wifi của mình bỗng nhiên chậm chạp, lag giật mặc dù chỉ có một vài thiết bị đang kết nối? Rất có thể có người đang "sử dụng trộm" Wifi của bạn. Việc kiểm tra số lượng người đang kết nối vào mạng wifi là một bước quan trọng để đảm bảo tốc độ internet ổn định và bảo mật thông tin cá nhân. Sau đây Việt Tuấn sẽ hướng dẫn các bạn cách để kiểm tra số lượng người dùng wifi nhé!
1. Tại sao cần kiểm tra số lượng người dùng wifi?
Mạng Wifi hoạt động dựa trên nguyên lý chia sẻ băng thông. Khi một số lượng lớn thiết bị cùng lúc kết nối và sử dụng mạng, băng thông khả dụng sẽ bị phân chia cho tất cả các thiết bị, dẫn đến tình trạng nghẽn mạng, tốc độ internet chậm, độ trễ (ping) cao, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, đặc biệt là đối với các hoạt động đòi hỏi băng thông lớn như xem video trực tuyến chất lượng cao (4K, 8K), chơi game trực tuyến, tải lên các tập tin dung lượng lớn hoặc thực hiện cuộc gọi video.
Mỗi bộ phát Wifi đều có một giới hạn về số lượng thiết bị mà nó có thể xử lý đồng thời. Vượt quá giới hạn này có thể dẫn đến tình trạng bộ định tuyến bị quá tải, hoạt động không ổn định, thậm chí là treo máy, yêu cầu khởi động lại. Việc kiểm tra số lượng người dùng giúp bạn nắm bắt được tình trạng của thiết bị, để có biện pháp xử lý kịp thời như nâng cấp lên bộ phát wifi mạnh hơn nếu cần.
2. Các phương pháp kiểm tra Wifi có bao nhiêu người dùng
2.1. Kiểm tra trực tiếp trên Router/Modem
Đây là phương pháp chính xác nhất, cho phép bạn xem danh sách các thiết bị đang kết nối trực tiếp với router/modem.
- Bước 1: Truy cập trang quản lý của router/modem: Mở trình duyệt web (Chrome, Firefox, Safari, Edge,...) và nhập địa chỉ IP của router/modem vào thanh địa chỉ. Địa chỉ IP phổ biến là 192.168.1.1, 192.168.0.1 hoặc 192.168.2.1. Bạn có thể tìm thấy địa chỉ IP này ở mặt sau của router/modem hoặc trong sách hướng dẫn sử dụng.
- Bước 2: Đăng nhập: Nhập tên người dùng (Username) và mật khẩu (Password) để đăng nhập vào trang quản lý. Thông tin này thường được in trên nhãn dán ở mặt sau router/modem hoặc trong sách hướng dẫn. Nếu bạn đã thay đổi mật khẩu mặc định, hãy sử dụng mật khẩu mới.
- Bước 3: Tìm kiếm danh sách thiết bị kết nối: Tùy thuộc vào từng hãng sản xuất và model router/modem, giao diện trang quản trị sẽ khác nhau. Tuy nhiên, bạn hãy tìm các mục như "Connected Devices" (Thiết bị kết nối), "Wireless Clients" (Khách hàng không dây), "DHCP Clients" (Khách hàng DHCP), "Attached Devices" (Thiết bị được kết nối) hoặc "Device List" (Danh sách thiết bị).
- Bước 4: Xem danh sách thiết bị: Trong mục này, bạn sẽ thấy danh sách tất cả các thiết bị đang kết nối vào mạng Wifi của bạn, bao gồm tên thiết bị (nếu có), địa chỉ MAC (Media Access Control) và địa chỉ IP.
- Bước 5: Đếm số lượng thiết bị: Đếm số lượng thiết bị hiển thị trong danh sách. So sánh con số này với số lượng thiết bị bạn biết đang kết nối vào mạng. Nếu có sự chênh lệch, rất có thể có người đang sử dụng trộm Wifi của bạn.
2.2. Sử dụng phần mềm chuyên dụng
Fing (Đa nền tảng: Android/iOS/Desktop)
Fing là một ứng dụng quét mạng mạnh mẽ, đồng thời duy trì tính thân thiện với người dùng. Điểm mạnh của Fing nằm ở khả năng cung cấp thông tin chuyên sâu về các thiết bị đang kết nối vào mạng Wifi. Cụ thể, Fing không chỉ đơn thuần liệt kê các thiết bị, mà còn phân tích và hiển thị một loạt các thông tin chi tiết, bao gồm:
- Tên thiết bị: Giúp người dùng dễ dàng nhận diện và phân biệt các thiết bị trong mạng.
- Địa chỉ IP: Địa chỉ Internet Protocol, một định danh số duy nhất được gán cho mỗi thiết bị trong mạng.
- Địa chỉ MAC: Địa chỉ Media Access Control, một định danh vật lý duy nhất được gán cho mỗi card mạng.
- Nhà sản xuất: Thông tin về nhà sản xuất thiết bị mạng, giúp xác định nguồn gốc và loại thiết bị.
- Hệ điều hành: Trong một số trường hợp, Fing có thể xác định hệ điều hành mà thiết bị đang sử dụng, cung cấp thêm thông tin hữu ích cho việc phân tích mạng.
Với giao diện trực quan và khả năng hoạt động trên nhiều nền tảng, Fing là một lựa chọn lý tưởng cho cả người dùng cá nhân và quản trị viên mạng.
Wireless Network Watcher (Windows)
Wireless Network Watcher là một tiện ích miễn phí và nhỏ gọn, được thiết kế riêng cho hệ điều hành Windows. Công cụ này tập trung vào việc quét mạng wifi và cung cấp một danh sách rõ ràng về các thiết bị đang kết nối. Các thông tin được hiển thị bao gồm:
- Địa chỉ IP: Định danh số của thiết bị trong mạng.
- Địa chỉ MAC: Định danh vật lý của card mạng.
- Tên thiết bị: Tên được gán cho thiết bị trong mạng (nếu có).
- Trạng thái kết nối: Cho biết thiết bị hiện đang kết nối hay đã ngắt kết nối khỏi mạng.
Wireless Network Watcher đặc biệt hữu ích cho người dùng muốn nhanh chóng kiểm tra các thiết bị đang sử dụng mạng Wifi của mình mà không cần các tính năng phức tạp.
Advanced IP Scanner (Windows)
Advanced IP Scanner là một công cụ quét mạng mạnh mẽ khác dành cho người dùng hệ điều hành Windows, được trang bị nhiều tính năng nâng cao hơn so với Wireless Network Watcher. Ngoài khả năng hiển thị các thông tin cơ bản như địa chỉ IP, địa chỉ MAC và tên thiết bị, Advanced IP Scanner còn cung cấp các tính năng như:
- Quét cổng (Port scanning): Cho phép xác định các cổng mạng đang mở trên một thiết bị, giúp đánh giá mức độ bảo mật của thiết bị đó.
- Tìm kiếm thiết bị theo địa chỉ IP hoặc tên máy: Hỗ trợ tìm kiếm nhanh chóng một thiết bị cụ thể trong mạng bằng cách nhập địa chỉ IP hoặc tên máy.
- Khả năng truy cập các tài nguyên mạng: Cho phép truy cập nhanh đến các tài nguyên được chia sẻ trên mạng, chẳng hạn như thư mục chia sẻ hoặc máy in mạng.
Với các tính năng mạnh mẽ này, Advanced IP Scanner phù hợp với người dùng có nhu cầu phân tích mạng chuyên sâu hơn.
2.3. Sử dụng dòng lệnh (Command Prompt/Terminal)
Windows (Command Prompt):
- Mở Command Prompt (gõ "cmd" vào thanh tìm kiếm Windows và nhấn Enter).
- Gõ lệnh arp -a và nhấn Enter. Lệnh này sẽ hiển thị bảng ARP (Address Resolution Protocol), bao gồm địa chỉ IP và địa chỉ MAC của các thiết bị trong mạng.
- macOS/Linux (Terminal):
- Mở Terminal.
- Gõ lệnh arp -a và nhấn Enter. Kết quả tương tự như trên Windows.
Sau khi kiểm tra, bạn cần phân tích kết quả để xác định xem có ai đang sử dụng chùa Wifi hay không, sau đó so sánh số lượng thiết bị hiển thị trong danh sách với số lượng thiết bị bạn biết đang kết nối vào mạng. Mỗi thiết bị mạng đều có một địa chỉ MAC duy nhất, bạn có thể tìm kiếm thông tin về nhà sản xuất thiết bị dựa trên địa chỉ MAC để xác định thiết bị đó là gì.
Nếu bạn phát hiện có người sử dụng trộm Wifi, hãy đổi mật khẩu Wifi ngay lập tức. Sử dụng mật khẩu mạnh, bao gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt. Ngoài ra, hãy kích hoạt tính năng lọc địa chỉ MAC, tính năng này cho phép bạn chỉ cho phép các thiết bị có địa chỉ MAC được xác định trước kết nối vào mạng Wifi.
3. Các biện pháp phòng tránh người khác sử dụng trộm Wifi
- Sử dụng mật khẩu mạnh: Mật khẩu Wifi nên dài ít nhất 12 ký tự, bao gồm chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
- Thay đổi mật khẩu thường xuyên: Nên thay đổi mật khẩu Wifi định kỳ, ví dụ mỗi 3 tháng một lần.
- Ẩn tên mạng Wifi (SSID): Việc ẩn SSID sẽ khiến mạng Wi-Fi của bạn không hiển thị trong danh sách các mạng khả dụng, khiến người khác khó tìm thấy và kết nối.
- Sử dụng giao thức bảo mật WPA2/WPA3: Đây là các giao thức bảo mật mạnh nhất hiện nay cho Wifi. Tránh sử dụng giao thức WEP vì nó đã lỗi thời và dễ bị tấn công.
- Kích hoạt tường lửa trên router/modem: Tường lửa giúp ngăn chặn các truy cập trái phép vào mạng của bạn.
4. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
4.1 Tôi đã đổi mật khẩu Wifi nhưng vẫn thấy có người lạ truy cập. Tại sao?
Có thể người đó đã kết nối trước khi bạn đổi mật khẩu và thiết bị của họ vẫn lưu thông tin kết nối cũ. Hãy thử khởi động lại router/modem để ngắt kết nối tất cả các thiết bị. Ngoài ra, hãy kiểm tra xem bạn có chia sẻ mật khẩu Wifi cho ai đó mà bạn đã quên hay không.
4.2 Địa chỉ MAC là gì và tại sao nó quan trọng?
Địa chỉ MAC (Media Access Control) là một mã định danh duy nhất được gán cho mỗi thiết bị mạng. Nó được sử dụng để xác định thiết bị trong mạng. Việc biết địa chỉ MAC giúp bạn xác định thiết bị lạ và chặn truy cập của chúng.
4.3 Tôi nên sử dụng phần mềm/ứng dụng nào để kiểm tra wifi?
Fing là một ứng dụng rất tốt và dễ sử dụng cho cả điện thoại di động và máy tính. Wireless Network Watcher là một lựa chọn tốt cho người dùng Windows.
4.4 Ẩn SSID có thực sự hiệu quả?
Ẩn SSID làm cho mạng wifi của bạn khó bị phát hiện hơn, nhưng không hoàn toàn ngăn chặn được truy cập trái phép. Những người có kiến thức về mạng vẫn có thể tìm thấy mạng Wifi ẩn. Hãy sử dụng kết hợp với các biện pháp bảo mật khác như mật khẩu mạnh và WPA2/WPA3 để đạt hiệu quả hơn.
4.5 Có nên sử dụng tính năng WPS trên router?
WPS (Wi-Fi Protected Setup) giúp kết nối thiết bị với Wifi dễ dàng hơn bằng cách sử dụng nút bấm hoặc mã PIN. Tuy nhiên, chính điều này cũng có thể tạo ra lỗ hổng bảo mật. Vì vậy, tốt nhất là nên tắt tính năng WPS và thiết lập kết nối thủ công bằng mật khẩu.
Tổng kết
Kiểm tra Wifi có bao nhiêu người dùng là một việc làm cần thiết để đảm bảo hiệu suất mạng và có thể dễ dàng kiểm soát số lượng thiết bị kết nối vào mạng Wifi của mình, phát hiện và ngăn chặn truy cập trái phép, từ đó tối ưu hóa tốc độ internet và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trên đây là những cách kiểm tra mạng wifi có bao nhiêu người dùng bằng cả điện thoại và máy tính. Việt Tuấn hi vọng rằng với những thông tin trên sẽ giúp bạn kiểm soát được các thiết bị đang truy cập wifi nhà mình. Chúc các bạn thực hiện thành công!
Bài viết hay, rất hữu ích.