So sánh Public Chain và Private Chain - Nên lựa chọn loại nào?

Trong thời đại chuyển đổi số mạnh mẽ, công nghệ Blockchain đang trở thành giải pháp đột phá giúp doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch, bảo mật và hiệu quả trong vận hành. Thống kê cho thấy ngày càng nhiều tổ chức quan tâm và đầu tư vào Blockchain để tối ưu hóa quy trình và xây dựng niềm tin với khách hàng. Các doanh nghiệp có hai lựa chọn để sử dụng Blockchain: Public Chain và Private Chain. Vậy, lựa chọn nào là phù hợp? Đây thực sự là một quyết định quan trọng mà các doanh nghiệp cần đưa ra.

Blockchain là gì?

Blockchain là một công nghệ lưu trữ và truyền tải dữ liệu dưới dạng các khối thông tin được liên kết với nhau bằng mã hóa, được coi là một sổ cái kỹ thuật số phân tán. Mỗi khối chứa một danh sách các giao dịch và được gắn với khối trước đó bằng một mã hash, tạo thành chuỗi liên tục. 

Ưu điểm lớn nhất của Blockchain là tính minh bạch, bảo mật và không thể thay đổi dữ liệu đã ghi. Blockchain hoạt động trên mạng lưới phi tập trung, không chịu sự kiểm soát của một bên trung gian nào và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như tài chính, chuỗi cung ứng, chăm sóc sức khỏe và quản lý tài sản số.

Hiện nay, hệ thống Blockchain được chia thành 2 loại chính đó là: Public Chain và Private Chain. Cùng tìm hiểu 2 loại dịch vụ Blockchain này dưới đây. 

Giới thiệu chung về Public Chain 

Public Chain là một hình thức Blockchain công khai minh bạch, an toàn và phi tập trung, cho phép mọi người trên toàn cầu truy cập và tham gia mà không cần sự cho phép. Tất cả các giao dịch được ghi lại trên một sổ cái số phân tán, bất kỳ ai cũng có thể đọc dữ liệu, xác minh và tham gia vào quá trình xác thực giao dịch. 

Blockchain công khai là một mạng lưới mở và không bị kiểm soát bởi bất kỳ tổ chức nào, trở thành nền tảng lý tưởng để xây dựng các ứng dụng và dịch vụ phi tập trung (dApps) mà bất kỳ ai có kết nối Internet cũng có thể sử dụng. Một số ví dụ nổi bật về public blockchain là Bitcoin, Ethereum và Dock.

Ưu điểm của Public Chain:

• Khả năng truy cập dễ dàng: Public Chain cho phép bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể tham gia vào mạng lưới mà không cần sự cho phép từ bất kỳ tổ chức nào. Đây là một hệ sinh thái mở, mọi người dù ở bất kỳ đâu hay thuộc tầng lớp nào đều có cơ hội đóng góp, sử dụng và hưởng lợi từ các ứng dụng trên blockchain.
• Thúc đẩy sự đổi mới: Với tính chất công khai và không giới hạn, Public Chain là nền tảng lý tưởng cho các nhà phát triển thử nghiệm và xây dựng những ứng dụng sáng tạo. Từ đó, tạo ra nhiều ứng dụng phi tập trung, chẳng hạn như giải pháp quản lý chuỗi cung ứng và nhận dạng kỹ thuật số.
• Bảo mật cao: Blockchain công khai sử dụng các thuật toán mã hóa tiên tiến và vận hành trên mạng lưới phi tập trung. Mỗi giao dịch đều được nhiều nút mạng xác minh, giúp giảm thiểu rủi ro bị tấn công hay gian lận. Đặc biệt, càng nhiều người tham gia mạng lưới thì độ bảo mật càng cao, vì việc kiểm soát phần lớn các nút để thao túng dữ liệu gần như là bất khả thi.
• Minh bạch và tin cậy: Tất cả giao dịch trên Public Chain đều được ghi lại công khai và có thể kiểm chứng bởi bất kỳ ai, tạo ra sự minh bạch tuyệt đối, giúp tăng cường lòng tin giữa các bên tham gia và đảm bảo mọi hoạt động đều có thể được theo dõi một cách rõ ràng.

Giới thiệu chung về Private Chain

Private Chain là Blockchain riêng tư - một dạng sổ cái phân tán hoạt động trong một mạng lưới khép kín, chỉ cho phép những người được cấp quyền truy cập và tham gia. Khác với Public Chain ai cũng có thể tham gia, Private Chain do một tổ chức hoặc nhóm kiểm soát và quản lý.

Mô hình Private Chain có tính bảo mật, quyền riêng tư và hiệu quả cao hơn, phù hợp với các doanh nghiệp, tổ chức tài chính hoặc cơ quan chính phủ có nhiều dữ liệu nhạy cảm cần được kiểm soát chặt chẽ. Nhờ có số lượng người tham gia giới hạn, các giao dịch diễn ra nhanh hơn, tiết kiệm tài nguyên hơn và dễ dàng mở rộng quy mô khi cần thiết.

Private Chain được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như chuỗi cung ứng, tài chính, chăm sóc sức khỏe… nhằm lưu trữ dữ liệu an toàn, tự động hóa quy trình qua hợp đồng thông minh và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý. Sự kiểm soát tập trung giúp các tổ chức chủ động hơn trong việc thiết lập các quy tắc và cơ chế đồng thuận phù hợp với nhu cầu riêng.

Ưu điểm của Private Chain:

• Trao quyền kiểm soát cho doanh nghiệp: Với Private Chain, doanh nghiệp có toàn quyền kiểm soát dữ liệu và giao dịch của mình. Họ có thể tùy chỉnh mạng lưới để phù hợp với yêu cầu cụ thể như bảo mật dữ liệu, tuân thủ pháp lý hay cơ chế quản trị nội bộ. 
• Hạn chế hành vi bất hợp pháp: Private Chain hoạt động trong một mạng lưới kín với cơ chế kiểm soát truy cập chặt chẽ. Mỗi người tham gia đều phải xác minh danh tính, giúp ngăn chặn các hoạt động trái phép như rửa tiền hay gian lận. Vì vậy, hệ thống luôn đảm bảo tính minh bạch và an toàn.
• Khả năng mở rộng cao: Với số lượng người tham gia giới hạn và môi trường được kiểm soát, Private Chain cho phép xử lý số lượng lớn giao dịch một cách nhanh chóng và hiệu quả. Các doanh nghiệp có thể tùy chỉnh cơ chế đồng thuận để tăng tốc độ và khả năng xử lý mà không lo tắc nghẽn mạng lưới.
• Chi phí giao dịch thấp hơn: Private Chain không cần đến thợ đào để xác thực giao dịch như Public Blockchain, từ đó giảm thiểu đáng kể chi phí phát sinh. Nhờ vận hành dựa trên sự đồng thuận giữa các thành viên đã được xác thực, doanh nghiệp cũng không cần phụ thuộc vào bên trung gian, góp phần tiết kiệm chi phí vận hành.
• Tốc độ giao dịch vượt trội: Tốc độ là yếu tố then chốt với nhiều lĩnh vực như tài chính, chuỗi cung ứng hay chăm sóc sức khỏe. Private Chain có thể xử lý giao dịch trong thời gian ngắn nhờ cơ chế đồng thuận hiệu quả và số lượng nút mạng ít hơn, giúp các doanh nghiệp thực hiện giao dịch theo thời gian thực và đẩy nhanh tiến độ xử lý công việc.

So sánh Public Chain và Private Chain

Public Chain và Private Chain là hai dạng blockchain phổ biến, mỗi loại mang trong mình những đặc điểm và ưu điểm riêng, phù hợp với các nhu cầu khác nhau. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa Public Chain và Private Chain: 

Nên lựa chọn Public Chain hay Private Chain? 

Vậy doanh nghiệp của bạn phù hợp với Public Chain hay Private Chain? Câu trả lời là tùy thuộc vào nhu cầu và mục tiêu của doanh nghiệp. 

Nếu doanh nghiệp cần sự minh bạch, phi tập trung và tương tác với cơ sở người dùng toàn cầu, thì Public Chain sẽ là lựa chọn phù hợp. Mô hình Blockchain công khai lý tưởng cho các doanh nghiệp xử lý tiền điện tử, phát hành token hoặc xây dựng ứng dụng phi tập trung (dApps). Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị để đối mặt với các thách thức về chi phí và khả năng mở rộng.

Ngược lại, nếu doanh nghiệp ưu tiên quyền kiểm soát, tốc độ xử lý và tính bảo mật dữ liệu, Private Chain sẽ là phương án lý tưởng hơn. Loại blockchain này đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp cần vận hành trong môi trường khép kín, có yêu cầu nghiêm ngặt về quản lý dữ liệu và hợp tác nội bộ. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng mức độ minh bạch và độ tin cậy cộng đồng của Private Chain có thể không cao bằng Public Chain.

Trong một số trường hợp, giải pháp kết hợp có thể là giải pháp tốt nhất, trong đó Public Chain và Private Chain được sử dụng song song để tận dụng thế mạnh của cả hai. Giải pháp này có thể đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp muốn sử dụng lợi ích của Blockchain công khai trong khi vẫn duy trì quyền kiểm soát đối với một số khía cạnh nhất định trong hoạt động của họ.

Kết luận

Hy vọng, bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu được điểm mạnh và điểm yếu của Public Chain và Private Chain, từ đó đưa ra quyết định sáng suốt phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Công nghệ Blockchain tiếp tục phát triển và việc cập nhật thông tin về các giải pháp và xu hướng mới nổi là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp muốn duy trì khả năng cạnh tranh trong thời đại kỹ thuật số.